Wolof (askan) wuute gi ci sumb yi
Contenu supprimé Contenu ajouté
m r2.5.2) (robot Adding: nn:Wolof |
Aucun résumé des modifications |
||
Rëdd 17 :
==Ñeeño yi==
* Tëgg, Lawbe, Wuude, Ràbb. Am na ñu bari ci ñoom ci xeetu Pël/Tukuloor lañu juge ñooy ñi sant : Caam, Mbow, Ace, Jaw, Jum, Taal, Faam, Gise, Sow, Béey, Ñas, Mbay . Ñeeño yooyu dañuy kalante ak Pël yi, ndax danoo bokk maam.
* Géwal yi, ñépp lañuy woy, Buur yi, ñeeño yi. Cosaanu nit ñépp lañu xam, seeni Sant yi gën a siiw: Sekk, Mbay, Mbuub, Laam, Séy
Ci ñoom, am na ñuy jefandiku ak xalam gi. Ñuy xalam itam, ci lu ëpp, ay tukuloor lañu, ni Bukunta Njaay walla Samba Jabare Saamb, maamam di baawo Gede, been dekk la ci diwaani Fuuta Tooro.
▲* Géwal yi, ñépp lañuy woy, Buur yi, ñeeño yi. Cosaanu nit ñépp lañu xam, seeni Sant yi gën a siiw: Sekk, Mbay, Mbuub, Laam, Séy .
==Jaam yi==
* Am na jaami buur yi ( Ceddo yi), Jaami Juddu, Jaami Sayor (ñoom ca xare lees leen daan ame ak a jàppe). Xeet wu nekk nag lanu daan juge.
Wolof yi danoo jaxaasoo, lii moo tax seeni sant bari, ak tamit xeet yu bari ñëw nanu ci ñoom (Wolofal: Wolofisation).
Ca Fuuta-Tooro, ca Cuballo (Nappkatu Tukuloor) walla Sebbe (Ceddo/Jàmbaar Tukulóor) Walla Tooroodo, lanu. Danoo teel a nekk foofu.
Ci Senegaal ñoom ñoo njëkk a gis Tubaab yi. Bu njëkk Ceddo lañu woon, tay ñu bari ci [[yoonu murit]] lañu bokk walla tiijaaniya. Am na ay ay nasaraan (chrétiens) tamit waaye duñu ñu bari (Gore/Ndar). [[Seex Ahmadu Bamba]] Mbakke ak [[Alaaji Maalik SI]] ñoo gën a dugal Wolof yi ci [[lislaam]]. Wolof yu bari gàddaay nanu (walla tukki nanu) dem Faraas, [[Diiwaan yu Bennoo]] yi (États-unis), Itaali, Espaañ. Ci Senegaal ñoo yor pal yi gën a rëy (loolu du lu ñépp man a ànd, ndax gisees na ne Njiitul Senegaal lu njëkk séeréer la woon la ca topp it noonu, boo demee ca xare ba (l'armée)lu ëpp ca kilifa ya doonuñu ko. Kon wax jooju ju deesi xoolaat la). Ñoom ñoo gën a fonk seeni réewm (Nationalisme Sénégalais). Am na ci ñoñ ci Mbay (Kaw-Kaw) lanuy dunde, am ci ñoñ ci Napp, ca géej gi (ci ñoom la Lébu yi bokk). Jom ak Teraanga ci ñoom la fekk baax.
| |||