Dawaan bu safaanu wuute gi ci sumb yi

Contenu supprimé Contenu ajouté
TXiKiBoT (waxtaancëru)
m robot Adding: eu:Korronte alterno
Xqbot (waxtaancëru)
m robot Modifying: be-x-old:Зьменны ток; cosmetic changes
Rëdd 1 :
'''Dawaan bu safaanu''' ('''DS''' walla '''AC''' ci [[wu-angalteer]]: Alternating Current) màndargoo ag walug [[dawaan]] guy soppiku ci jamono muy ci [[taraay]] walla ci jubluwaay.
== Doxiin ==
Naka-jekk dawaanu [[mbëj]] suñu koy séddale ci dawaan bu safaanu bu [[Baraay|baraayam]] sax ci 50 Hz walla 60 [[Hz]] lees koy defe (+ ak - bi dañuy safaanu ci watatukaay bi juroom-fukki saa yu ne).
 
Jëfandikoo gu dawaan bu safaanu mi gi jóge ci li [[Jurukaay|jurukaayu dawaan]] yi, ci yaxanaay ci koom-koom ak seenug yomb a defar, di jur dawaan bu safaanu ci anam gu yomb, kon dawaan bi ci boppam kenn du ko soppiwaat laataa ag jëfandikoo.
Rëdd 11 :
Donte yenn jumtukaay yi [[dawaan bu wéy]] lañuy doxe, waaye loolu manees na koo ame ci dawaan bu safaanu, sunu jëfandikoo ab [[jubbantikaay]].
 
Suñu jëfandikoo ag xaralag [[mbëjfeppal gu kàttan]] gu ñaw, manees naa jëfandikoo dawaan bu wéy ngir am dawaan bu safaanu, jur ko ci yenn anami [[baraay]], [[melokaanu duus]] ak taraay jaare ko ciy jumtukaay yees duppee [[Jallarbikaay|jallarbikaay]].
 
== Taariix ==
Rëdd 18 :
Ca njalbeenu njëfandikug kàttanu mbëj ci ndefar gi ci XIX<sup>u</sup> xarnu [[daawaan bu wéy]] lañu doon jëfandikoo, ndax li mu doonoon lu neex a rënk ciy [[tegle]] ak li mu gën a wóor dawaan bu safaanu. Tomb bu mujj bi Thomas Alva Edison mooy ki ko doon wax ci lees tuddewoon [[xareeb dawaan yi]].
 
Dawaan bu safaanu, gi soloom doonoon lu beneen xaaj bi boole woon [[Nikola Tesla]] ak [[George Westinghouse]] doon aar, manul a ñakk ci njëfandiku gu ab [[soppalikaay]], moom mi tax ñuy man jokkalante mbëj mi ci diggante yu gudd. Te itam [[doxalukaayu mbëj]] yu dawaan bu safaanu ñoo gën a wóor te gën a yaxan yu dawaan yu wéy yi.
 
Ci jamono jii ci [[àdduna]] bi dawaanu mbëj ci ñaari [[baraay]] lañu koy séddalee, 50 Hz([[Tugal]], [[Asi]], [[Afrig]]) ak 60 Hz([[Diiwaan-yu-Bennoo]] ak goxu [[Aamerig]] bépp ci lu daj, genn xaaju [[sapoŋ]]) ak taraay yu wuute.
 
== Xool it ==
* [[Dawaan gu wéy]]
 
* [[Dawaanu mbëj]]
 
* [[Kàttanug mbëj]]
 
* [[mbëj]]
 
== Téerekaay ==
 
* {{en}}[[Charles Proteus Steinmetz]]: [http://www.archive.org/details/theorycalculatio00steiuoft ''Theory and Calculation of Alternating Current Phenomena''] ([[McGrawHill]], [[1900]])
Rëdd 47 :
* {{en}}Ernst Julius Berg: [http://www.archive.org/details/electricalengine00bergrich ''Electrical Engineering, Advanced Course''] (McGrawHill, New York, 1916)
 
[[Wàll:dawaanuDawaanu mbëj]]
 
[[Wàll:dawaanu mbëj]]
 
[[ar:تيار متردد]]
[[be-x-old:Зьменны струмток]]
[[bg:Променлив ток]]
[[bn:পরিবর্তী তড়িৎ প্রবাহ]]